معرفی آمار

آشنایی با رشته آمار

هدف و ماهیت

تربیت افرادی است که بتوانند:

الف ) به عنوان کارشناس آمار در سازمانها و ادارات به تجزیه و تحلیل اطلاعات آماری بپردازند.

ب ) تمام درسهای آمار و احتمال را در مدارس تدریس نمایند.

ج ) تحصیلات خود را در سطح کارشناسی ارشد و دکترا ادامه بدهند.

معرفی

علم آمار به زبان ساده، پیشگویی بر اساس اعداد و ارقام است. به عبارت دیگر یک آماردان می‌تواند بر اساس مجموعه اطلاعات عددی و بر مبنای مدل‌های ریاضی و مدل‌های نظریه احتمال، پیشگویی کند. یعنی به یاری اطلاعات گذشته، نحوه رفتار یک فرآیند را پیش‌بینی نماید. از همین رو می‌توان گفت که علم آمار نتیجه‌گیری از جزئیات و یا رسیدن از جزء به کل است.

کار علم آمار کمک به تفکر علمی است و آمارشناس کسی است که مشاهده می‌کند و اطلاعاتی به دست می‌آورد و سپس اطلاعات به دست آمده، اتفاقات و حوادث را پیش‌بینی می‌کند.

علم آمار براساس اطلاعات و داده‌های موجود به مدل‌سازی ریاضی از پدیده‌های طبیعی و واقعی می‌پردازد. و چون امروزه دانشمندان هر علمی سعی می‌کنند از ابراز ریاضی برای مطالعات خود استفاده نمایند در نتیجه علم آمار برای بررسی و مطالعه مسائل دنیای واقعی به یاری مدل‌سازی ریاضی، بسیار مورد توجه قرار گرفته است.

فارغ‌التحصیلان می‌توانند:

الف ) در مسایل ساده آماری به منظور رفع نیاز موسسات صنعتی، اقتصادی، اجتماعی ، کشاورزی، مراکز درمانی و غیره به مدلسازی بپردازند.

ب ) مفاهیم آماری را درک نموده و به تجزیه و تحلیل اطلاعات بپردازند.

ج ) با تحلیل اطلاعات به برنامه‌ریزی صحیح و علمی بپردازند.

د ) از بسته‌های آماری رایانه‌ای به منظور توصیف داده‌ها و انجام استنباط آماری استفاده نمایند.
توانایی‌های مورد نیاز و قابل توصیه

قوی بودن در علم ریاضی برای موفقیت در رشته آمار ، امری ضروری است چون مباحثی که در علم آمار مطرح می‌شود با ریاضیات ارتباطی تنگاتنگ دارد. قدرت درک علمی مسایل آماری و تجزیه و تحلیل احتمالی مطالب نیز ضروری است.

علاوه بر دانشجویان، اساتید رشته آمار نیز معتقد هستند که دانشجویان این رشته باید در دروس ریاضی قوی باشند و حتی در یک نظرخواهی از ۱۲ استاد رشته آمار دانشگاههای مختلف کشور، ۱۰ تن از اساتید به اهمیت بسیار علم ریاضی در آمار اشاره کرده‌اند. دانشجوی این رشته باید توانایی و ابتکار در تجزیه و تحلیل و حل مسائل ریاضی داشته و به آموزش و یادگیری علوم کامپیوتر علاقه‌مند باشد.

وقتی می‌گوئیم که ریاضیات در این رشته حرف اول را می‌زند پس باید دانش‌آموزان قوی ریاضی فیزیک وارد این رشته بشوند. اما چون در نظام قدیم متوسطه ، آمار یکی از درسهای دانش‌آموزان علوم انسانی بوده است، دانش‌آموزان رشته ریاضی تصور می‌کنندکه رشته آمار بیشتر به علوم انسانی برمی‌گردد و به همین دلیل هنگام پرکردن فرم انتخاب رشته، رشته آمار را به عنوان یکی از اولویت‌های آخر خود انتخاب می‌کنند.

همچنین از دیدگاه دانشجویان فوق علاقه‌ به رشته آمار، قدرت تجزیه و تحلیل خوب ، صبر و حوصله ، پشتکار و تلاش ،‌ آشنایی با کامپیوتر و علاقه به تحقیق و پژوهش برای دانشجویان این رشته ضروری است.

نکات تکمیلی

چندی پیش مجله ?Science  ? به دنبال یک نظرخواهی از دانشمندان علوم مختلف ۲۰ کشف و اختراع مهم قرن بیستم را معرفی کرد. که در میان این اختراعات و اکتشافات علم آمار نیز پس از اختراعات مهمی مثل ترانزیستور و کامپیوتر و قبل از لیزر قرار داشت. البته حضور علم آمار در این فهرست چیز عجیبی نیست چون جهان امروز، جهان مدیریت اطلاعات است و بخش عظیم اطلاعات نیز در هر علم ، رشته‌، سازمان و یا مرکز شامل اعداد و ارقام می شود که در مرحله جمع آوری و تجزیه و تحلیل این اعداد و ارقام علم آمار مورد نیاز می‌باشد. برای مثال هنگام آزمایش تاثیر یک داروی جدید، انتخاب یک نوع بذر در بین بذرهای مختلف ، مقایسه کیفیت دو روش تدریس در آموزش زبان، کنترل کیفیت محصولات، تعیین حق بیمه ، پیش‌بینی نرخ ارز ، نظرسنجی و پیش‌بینی انتخابات ، تعیین نرخ بیکاری، تعیین شاخص هزینه خانوار ، تاثیر و رابطه افسردگی بر تحصیل نیاز به تحقیقات آماری داریم .

وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر

این رشته تا مقطع دکترا تدریس می‌شود. در دوره کارشناسی ارشد ۳۲ واحد تخصصی را می‌گذراند و در دوره دکترا ۲۴ واحد درسی اختصاصی و ۲۴ واحد رساله دکتری را می‌گذراند.

گرایشهای مختلف رشته آمار در مقطع کارشناسی ارشد : آمار ریاضی ، آمار حیاتی ، آمار بیمه ، آمار و کاربرد آن در اقتصاد و علوم اجتماعی . در مقطع دکتری: آمار ریاضی و آمار حیاتی.

آینده شغلی و بازار کار

تقریبا تمامی مراکز دولتی و خصوصی برای انجام برنامه‌ریزی و ارائه گزارش فعالیتهای خود نیازمند تهیه اطلاعات صحیح و به کارگیری تجزیه و تحلیل آنها هستند. از این‌رو، اغلب ادارات و نهادهای دولتی بخصوص وزارت برنامه و بودجه ، مراکز آمار ایران، بانکها ، وزارت آموزش و پرورش ، مراکز تحقیقی، مراکز بیمه و سایر موسسات دولتی و خصوصی از عمده مراکز جذب کارشناسان این رشته‌اند.

البته گمنام بودن علم آمار و کاربردهای آن در جامعه، مانع از جذب فارغ‌التحصیلان رشته آمار نشده است بلکه به گفته بسیاری از اساتید و دانشجویان این رشته، فارغ‌التحصیلان آمار کمتر با مشکل بیکاری روبرو می‌شوند.

خوشبختانه فارغ‌التحصیلان آمار هنوز دچار آفت بیکاری نشدند و در سازمانهای دولتی و خصوصی یا دانشگاهها فعالیت می‌کنند. و به دلیل نیاز جامعه به فارغ‌التحصیلان آمار و نیز آشنایی آنها با کامپیوتر در حد نیازهای اجرایی و خدماتی، فارغ‌التحصیلان آمار تاکنون براحتی جذب بازار کار شده‌اند
وضعیت نیاز کشور به این رشته در حال حاضر

متاسفانه در کشور ما علم آمار و کاربردهای آن بخوبی معرفی نشده است و حتی مسؤولین نمی‌دانند که فارغ‌التحصیلان این رشته چه توانایی‌هایی دارند.

بیشتر سازمان‌های دولتی از آمار برای ارائه ارقام و اعدادی که مربوط به فعالیتهای واحدهایشان می‌شود، استفاده می‌کنند و چون این کار را چندان تخصصی نمی‌دانند به جای به کارگیری کارشناسان آمار از افرادی بهره می‌برند که آشنایی مختصری با این علم دارند. در حالی که اکثر برنامه‌ریزی‌های زیربنایی کشور را می‌توان با استفاده از روش‌های پیشرفته آمار انجام داد. اکثر فارغ‌التحصیلان رشته آمار در محیط کار از تخصصهای خود که در دوران تحصیل فرا گرفته‌اند، بهره نمی‌برند چرا که هنوز از آمار به عنوان یک ابزار قوی در تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده نمی‌شود
پیش بینی وضعیت آینده رشته در ایران

امروزه کارشناسان آمار در جهان و بخصوص در کشورهای صنعتی ، فرصت های شغلی بسیاری دارند و حیطه فعالیت آنها شامل تمامی علوم از جمله اقتصاد ، جامعه شناسی ، زیست شناسی ، پزشکی ، فیزیک ، شیمی ، الکترونیک و عمران می شود.

فارغ التحصیلان این رشته می توانند در سازمان برنامه و بودجه ، مرکز آمار ایران ، بانک ها ، ادارات بیمه ، مراکز صنعتی و کارخانجات ، واحدهای آماری? وزارتخانه های مختلف همچون کشاورزی ، کار، بهداشت ، اقتصاد و امور دارایی، فرهنگ و ارشاد اسلامی کشور و به طور کلی در هر مرکزی که نیاز به جمع آوری تجزیه و تحلیل آمار و اطلاعات دارد، مشغول به کار شوند.

دروس پایه اختیاری و اختصاصی رشته آمار