آشنایی با علوم ارتباطات اجتماعی
هدف و ماهیت
هدف این رشته تربیت افراد متخصص و متعهد در امر روزنامهنگاری و روابط عمومی میباشد. زیرا انسان قرن ۲۱ با بشر اولیه تفاوت بسیاری دارد و باید برای برقراری ارتباط با او بخصوص ارتباطی با نفوذ و پایدار که با حرفها و تجربههای تازه و ناگفته همراه باشد، به هنر و دانش پیچیده علوم ارتباطات اجتماعی مجهز بود. خدمت در وسایل ارتباطی و انجام وظایف خبری چه در روزنامهها و رادیو و تلویزیونها و چه در سازمانهای ارتباطی دیگر مانند روابط عمومی یک ماموریت و رسالت بزرگ و اجتماعی است و در انجام این ماموریت آمادگی قبلی، تربیت حرفهای و مسئولیت اجتماعی ضرورت کامل دارد.
تواناییهای مورد نیاز و قابل توصیه
تردیدی نیست که وسایل ارتباط نوین در جوامع بزرگ معاصر در مقیاسهای جهانی، ناحیه ای، کشوری و شهری به علت نبودن مراوده و تماس مستقیم در میان افراد گروههای وسیع، تنها عامل ارتباطی انسانها هستند و صدا و زبان اجتماع به شمار می آیند و در صورتی که کار آنها تعطیل شود و یا کار خود را به خوبی انجام ندهند و وظایف و مسؤولیتهای خویش را نشناسند و رعایت نکنند، در راه تکامل و پیشرفت انسان دشواریهای فراوانی ایجاد می شود. بنابراین خدمت در وسائل ارتباطی و انجام وظایف خبری و چه در روزنامه ها و رادیو و تلویزیونها و چه در سازمانهای ارتباطی دیگر مانند روابط عمومی یک مأموریت و رسالت بزرگ و اجتماعی است و در انجام این مأموریت آمادگی قبلی، تربیت حرفه ای و مسؤولیت اجتماعی ضرورت کامل دارد. برای همین دانشجوی این رشته نباید به طور اتفاقی در رشته علوم ارتباطات پذیرفته شود، بلکه باید با شناخت کامل از این رشته و با اطلاع از این توانمندی ها و ویژگیهای لازم برای موفقیت در آن، رشته فوق را انتخاب نماید.
دانشجوی روزنامه نگاری باید دارای دوازده خصیصه باشد که این خصایص عبارتند از:
- داشتن ذوق و استعداد نویسندگی
- کنجکاوی، تیزبینی و نکته سنجی
- داشتن ضریب هوشی بالاتر از متوسط جامعه
- توانایی جوشش با طبقات مختلف مردم
- صبر و حوصله زیاد
- داشتن توانایی جسمی و روانی برای دوندگی های اضطراری
- قدرت تفکر سریع
- عشق به کار خبری
- مؤمن به رعایت اصول اخلاقی و داشتن تقوا
- نداشتن خودبینی، غرور و تکبر، انزواجویی، ساده لوحی، تعصب فکری، فضل فروشی، گزافه گویی و تندخویی.
- داشتن توانایی های ارتباطی
- داشتن حافظه ای بیش از حافظ متوسط جامعه
البته به ندرت ممکن است فردی بتواند از تمامی این خصایص برخوردار باشد و هدف از تجسم فردی با ویژگیهای دوازده گانه فوق صرفاً ترسیم تصویری ایده آل از آن خصایص است که باید کوشش کرد تا در حد امکان به آن ها دست یافت.
برای ورود به این رشته هم مثل رشته نقاشی، موسیقی و سایر زمینه های هنری باید ذوق و استعداد وجود داشته باشد بنابراین وجود یک آزمون ویژه ضروری است. یعنی اینکه از طریق آزمون سراسری نمی توان برای این رشته دانشجو انتخاب کرد مگر اینکه برای سنجش کل ذوق و استعداد عمومی، نگارش فارسی، زبان خارجه و اطلاعات عمومی در مرحله اول از این کنکور استفاده شود و در مرحله دوم آزمون جداگانه ای انجام گیرد. این آزمون جداگانه باید نویسندگی، شم خبری، کنجکاوی اجتماعی، آمادگی برای خدمت اجتماعی و تحمل رنج و مشقت این حرفه را – که زمان نمی شناسد، ساعت کار معینی ندارد مثلاً ۷ صبح تا ۲ بعدازظهر ندارد و ممکن است تمام ساعات شبانه روزی و حتی روزهای تعطیل را اشغال کند. – در بر بگیرد.
به این ترتیب دانشجوی روزنامه نگاری باید برای زمان طولانی کار، ساعات شب، روزهای تعطیل، فعالیت در محیط اجتماعی نامناسب و حتی در جریان جنگها، جبهه ها، شورشهای اجتماعی و یا خطرناکترین صحنه ها و حساسترین لحظه ها، آمادگی برخورد داشته باشد. به نظر می رسد که در این آزمون جداگانه مصاحبه و حتی آزمایشهای روانی هم مورد لزوم باشد.
رشته روزنامهنگاری نهال تنومندی است که از چشمههای هنر و ادبیات، فرهنگ و فلسفه، سیاست و اقتصاد ، صنعت و تکنولوژی سیراب میشود. برای همین دانشجوی این رشته دروس تئوری و نظری مانند مبانی جمعیت شناسی ، مبانی روانشناسی ، مبانی فلسفه ، مبانی علم اقتصاد، نظریههای ارتباطات اجتماعی و اندیشههای سیاسی در قرن بیستم را مطالعه میکند و همچنین دروسی را که هم جنبه عملی و هم جنبه تئوری دارند مثل اصول و تکنیکهای تهیه خبر، مصاحبه ، گزارش ، روش تحقیق ، عکاسی خبری ، صفحهآرایی و ویراستای را آموزش میبیند.
قریحه نویسندگی، ذوق و توانایی بالفطره در خلاقیت های هنری به اضافه شهامت و جسارت عرض وجود در جامعه، روحیه انتقاد پذیری و احترام به قضاوت دیگران از جمله ویژگیهای ورود به دنیای روزنامه نگاری است.
روزنامه نگاری سر پردرد می خواهد و دلی به وسعت دریا، جستجوگری که از پای نایستد. بینش گسترده بیابد، با یافتن پاسخ سؤالی در پی یافتن جواب پرسش دیگر باشد. خود را به سلاح آگاهی مجهز کند و بداندو بداند و برای این دانستن بخواند و بخواند
روزنامهنگاری
وقتی در سال ۱۲۵۳ هجری قمری اولین روزنامه در ایران با عنوان کاغذ اخبار انتشار یافت، هیچ کس فکر نمی کرد برای تهیه مطالب روزنامه باید به رموز و فنون جستجوی اخبار و اصول انتخاب و تنظیم آن آشنا بود و باز هیچ کس فکر نمی کرد که حدود ۱۷۰ سال دیگر هر روزنامه یا نشریه ای نیازمند نیروهای آموزش یافته، با تجربه و بانشاطی خواهد بود. افرادی که به فنون و روش های علمی روزنامه نگاری آشنا باشند تا روزنامه دچار روزمرگی، شرایط زدگی و یکنواختی نشود.
روزنامه نگاری در قرن گذشته بوسیله نویسندگان و صاحبان ذوق ادبی بوجود آمد و هنوز هم در برخی از کشورهای عقب مانده، روزنامه نگاران همان نویسندگان ادبی هستند. در حالی که ذوق و قریحه به تنهایی کافی نیست و کسانی که بخواهند در امور مطبوعاتی خدمت کنند مانند داوطلبان سایر حرفه های اجتماعی و حتی بیش از آن ها احتیاج به آموزش و پرورش تخصصی دارند. آموزشی که در کشور ما در رشته علوم ارتباطات گرایش روزنامه نگاری داده می شود.
حال سؤال اینجاست که در رشته روزنامه نگاری چه آموخته می شود، که هر روزنامه نگاری نیاز به تحصیلات دانشگاهی دارد؟
امروزه در مدارس روزنامه نگاری همه جای دنیا به خاطر گوناگونی مطبوعات موجود در یک روزنامه و این که روزنامه نگاری صرفاً نوشتن خبر و تکنیک های خبرنویسی نیست، برنامه های آموزشی را طوری تنظیم می کنند که بیش از ۵۰% دروس دانشجویان در زمینه های دیگر متمرکز شود. مثلاً توصیه می شود که دانشجوی روزنامه نگاری، علوم سیاسی بخواند و با سایر زمینه هایی که در حرفه خود با آن سروکار دارد، آشنا شود. مثلاً درسهایی مثل فیزیک یا شیمی یا زیست شناسی جزو درسی است که دانشجوی روزنامه نگاری که می خواهد فرضاً با یک پزشک مصاحبه کند باید زمینه های آن را بشناسد. در واقع مسأله فقط این نیست که شما بتوانید خوب مصاحبه کنید، خوب گزارش تهیه کنید و خوب خبر بنویسید یا تیتر بزنید بلکه بحث محتوا خیلی مهم است. خبرگزاریها همه گونه خبر و مطلب مخابره می کنند و روزنامه نگار باید بتواند حداقل آن خبر را بفهمد. برخی از بررسی ها نشان می دهد که مقدار زیادی از تلکس هایی که توسط برخی خبرنگاران دور ریخته می شود، به آن خاطر است که اساساً موضوع توسط خبرنگار درک نمی شود. طبعاً چنین خبرنگاری آن دسته از اخبار را درک می کند که خودش می فهمد یا دوست دارد که بفهمد. از همین رو روزنامه نگاری را می توان علمی دانست که باید به همه علوم دیگر اشراف داشته باشد.
رشته روزنامه نگاری نهال تنومندی است که از چشمه های هنر و ادبیات، فرهنگ و فلسفه، سیاست و اقتصاد، صنعت و تکنولوژی سیراب می شود برای همین دانشجوی این رشته دروس تئوری و نظری مانند مبانی جمعیت شناسی، مبانی روانشناسی، مبانی فلسفه، مبانی علم اقتصاد، نظریه های ارتباطات اجتماعی و اندیشه های سیاسی در قرن بیستم را مطالعه می کند. همچنین دروسی را که هم جنبه علمی و هم جنبه تئوری دارند مثل اصول و تکنیک های تهیه خبر، مصاحبه، گزارش، روش تحقیق، عکاسی خبری، صفحه آرایی و ویراستاری را آموزش می بیند.
دروس تخصصی گرایش روزنامه نگاری
دروس تخصصی گرایش روزنامه نگاری |
|
اصول روزنامه نگاری |
ویراستاری و مدیریت اخبار |
روزنامه نگاری عملی ۱ و ۲ |
روزنامه نگاری تخصصی |
تاریخ روزنامه نگاری |
نقد،تفسیر و مقاله در مطبوعات |
دروس اصلی و اختصاصی مشترک با روابط عمومی |
|
اصول علم سیاست |
کلیات حقوق |
حقوق اساسی |
روش های تحقیق نظری |
روش های تحقیق عملی |
نظریه های جامعه شناسی |
سمینار مسائل سیاسی و استراتژی معاصر |
اندیشه های سیاسی در قرن بیستم |
مبانی ارتباطات اجتماعی |
ارتباطات بین المللی |
ارتباطات سیاسی |
ارتباطات انسانی |
روش های بررسی و تحلیل پیام های بازرگانی |
ارتباطات تصویری |
نظریه های ارتباطات اجتماعی |
گرافیک و صفحه آرایی در مطبوعات |
فتوژورنالیسم (عکاسی خبری) |
تکنولوژی چاپ و نشر |
تجزیه و تحلیل برنامه های رادیو و تلویزیون |
افکار عمومی و وسایل ارتباط جمعی |
ارتباطات در جهان سوم |
حقوق ارتباط جمعی |
شیوه نگارش فارسی در مطبوعات |
|