آشنایی مطالعات خانواده
هدف و ماهیّت
این رشته به مطالعات و بررسی سیستماتیک و علمی خانواده ها از دیدگاه فقهی ، حقوقی ، اجتماعی ، روانشناسی بر مبنای تفکرات اسلامی خواهند پرداخت و مجموعه ای هماهنگ از فعالیت های پژوهشی و آموزشی است که موجب احاطه و دستیابی دانشجو به آثار علمی ، تهیه متون تحقیقاتی و نوآوری و کمک به تعمق اطلاعات ، پیشرفت و گسترش مرزهای دانش در زمینه خانواده خواهد بود. هدف این رشته عبارت است از تربیت و تقویت افراد کارشناس جهت مشاوره و رسیدگی به مسائل خانواده در سطح کارشناسی ، تقویت و توسعه مطالعات و تحقیقات دانشگاهی در زمینه مسائل خانواده که زیربنای آن تفکرات و جهان بینی اسلامی است، کمک به تربیت افراد متخصص در امر خانواده با آشنایی به علوم روانشناسی ، علوم تربیتی ، علوم اجتماعی ، فقه و حقوق در اسلام در سطح دکتری و تقویت و تعمیق بینش های علمی و تحقیقاتی در مسائل خانواده به منظور تغییر می باشد.
نقش و توانایی در این رشته عبارتست از : تربیت و تقویت افراد کارشناس در زمینه حقوقی و اجتماعی ، تربیت افراد کارشناس در مراکز مشاوره آموزش و پرورش و آموزش عالی ، آموزش کارشناسان به منظور ایجاد کانون های مشاوره خانواده در کل جامعه ، تربیت و تقویت نیروی مورد نیاز سازمان بهزیستی جهت امداد و مددکاری.
طول دوره کارشناسی این رشته ۴ سال و نظام آموزشی واحدی می باشد کلیه دروس نظری و علمی آن در ۸ نیم سال تحصیلی ارائه می شود. تعداد کل واحدهای آموزشی در این دوره حدود ۱۳۵ واحد است.
بهره مندی کودکان و نوجوانان از کانون خانوادگی با فضایی سرشار از صمیمیت، محبت و عطوفت و مبنای روابط بین دو همسر با فرزندان بر پایه اخلاق و معنویت و اتخاذ شیوه های مبتنی بر معرفت دینی و عقلی در تربیت آنان از ضروریات اولیه در رشد و بالندگی شخصیتی و معنوی فرزند در خانواده است.سوال درباره خانواده سالم و متعادل، خصوصیات آن و روش هایی که زمینه ایجاد چنین خانواده ای را فراهم می سازد و بسیاری از مفاهیم که در حوزه خانواده از منظر اجتماع، اخلاق، اقتصاد، فرهنگ و آداب و رسوم شکل می گیرد موضوع رشته مطالعات خانواده است که گستردگی و عمق مسائل آن به عمق وجود انسان می باشد.
اکنون به بعضی از اجزاء مورد مطالعه این رشته می پردازیم.
پایه های عقلانی برای زندگی
حق سالاری در برابر مرد یا زن سالاری
مشارکت در خانواده
همگرایی و تفاهم در مقابل دشمنی
رازداری و مثبت نگری
مسئولیت و تبادل عاطفی
ویژگی های ارتباط با فرزند
مناسبات همسر با شوهر و بالعکس
درسهای رشته
ردیف |
نام درس |
۱ |
آسیب شناسی اجتماعی |
۲ |
آسیب شناسی روانی |
۳ |
آشنایی با حرفه مددکاری و بازدید از موسسات |
۴ |
آشنایی با متون فارسی در زمینه خانواده ۱ |
۵ |
آشنایی با متون فارسی در زمینه خانواده ۲ |
۶ |
آشنایی با کلیات علوم قرآنی و حدیث |
۷ |
آمار و احتمال ۱ |
۸ |
اصول فقه |
۹ |
اقتصاد خانواده |
۱۰ |
انسان شناسی در اسلام |
۱۱ |
بهداشت روانی |
۱۲ |
پویایی گروه |
۱۳ |
تجزیه و تحلیل |
۱۴ |
تربیت در اسلام ۱ |
۱۵ |
تربیت در اسلام ۲ |
۱۶ |
ترجمه و درک متون عربی |
۱۷ |
تفسیر موضوعی قرآن (ارث، وصیت، طلاق) |
۱۸ |
تفسیر موضوعی قرآن (حدود، دیات، قصاص، شهادات) |
۱۹ |
تفسیر موضوعی قرآن ۱(حقوق متقابل افراد خانواده نسبت |
۲۰ |
جامعه شناسی روستایی |
۲۱ |
جامعه شناسی تاریخی خانواده |
۲۲ |
جامعه شناسی خانواده |
۲۳ |
حقوق اساسی |
۲۴ |
حقوق بشر |
۲۵ |
حقوق جزای اختصاصی |
۲۶ |
حقوق جزای عمومی |
۲۷ |
حقوق مدنی ۱ |
۲۸ |
حقوق مدنی ۲ |
۲۹ |
حقوق مدنی ۳ |
۳۰ |
خانواده در روایات |
۳۱ |
خانواده درمان |
۳۲ |
روان شناسی تربیتی |
۳۳ |
روانشانسی مرض کودک |
۳۴ |
روانشناسی اجتماعی |
۳۵ |
روانشناسی عمومی |
۳۶ |
روانشناسی رشد کودکان ۱ |
۳۷ |
روش تحقیق عملی |
۳۸ |
روش تحقیق نظری |
۳۹ |
ریاضیات پایه |
۴۰ |
زبان تخصصی ۱ |
۴۱ |
زبان تخصصی ۲ |
۴۲ |
فقه تطبیقی |
۴۳ |
قواعد صرف عربی |
۴۴ |
قواعد فقه |
۴۵ |
قواعد نحو عربی |
۴۶ |
مأخذشناسی اسلام |
۴۷ |
مبانی جمعیت شناسی |
۴۸ |
مبانی جامعه شناسی مفاهیم اساسی ۱ |
۴۹ |
مبانی جامعه شناسی مفاهیم اساسی ۲ |
۵۰ |
مبانی مددکاری اجتماعی |
۵۱ |
متون تخصصی فقه ۱ |
۵۲ |
متون تخصصی فقه ۲ |
۵۳ |
متون تخصصی فقه ۳ |
۵۴ |
مددکار اجتماعی کار با فرد ۱ |
۵۵ |
مددکار اجتماعی کار با فرد ۲ |
۵۶ |
مسائل نوجوانان و جوانان |
۵۷ |
نظریه های خانواده در اندیشه صاحبنظران اسلامی |
۵۸ |
کارورزی |
۵۹ |
کلیات اقتصاد |
۶۰ |
کودکان عقب مانده ذهنی |
صنعت و بازار کار
خانواده کوچکترین بخش و اساسی ترین بخش هر خانواده است. جامعه سالم را در تعریف دقیق تر افراد سالم تشکیل نمی دهند بلکه خانواده های سالم تشکیل می دهند منظور ما از سالم شکل ایده ال یک جامعه نیست بلکه خانواده سالم به خانواده ای می گویند که افراد خانواده نقش خود را به درستی می شناسند و به وظایف خود آگاه و در مقام عمل کوشا و دقیق هستند کسانی که رشته مطالعات خانواده را انتخاب می کنند غالباً جذب نهادهایی هستند که در ارتباط مستقیم با این نهاد مهم هستند.وزارت بهداشت، سازمان بهزیستی، صدا و سیما، آموزش و پرورش، وزارت کار و مراکز تحقیقاتی که پژوهش های اجتماعی را سرلوحه کار خود دارند می باشد. البته توجه جدی به رشته های علوم انسانی چالش بزرگی است که کشور ما بسیار محتاطانه با آن برخورد کرده است و در بسیاری از موارد احساس نیاز ضعیف است.
خانواده از دیدگاه اسلام، بنیادیترین واحد اجتماع و منبع اصلی انتقال ارزشها و سنتهای اجتماعی و مذهبی است. از همین رو مطالعه همه جانبه این واحد اجتماعی در ابعاد مذهبی، روانی، تربیتی و اجتماعی و حقوقی یک ضرورت اجتناب ناپذیر است؛ مطالعهای که بر مبنای تفکر اسلامی و به شکل منظم و سیستماتیک انجام گرفته باشد و ساخت و کارکرد خانواده را در ابعاد وسیع فرهنگ اسلامی بررسی نماید. رشته مطالعات خانواده بر پایه همین نیاز تدوین شده است. در واقع فارغالتحصیلان این رشته تلاش میکنند با بررسیهای دقیق، جوابگوی نیازها و مشکلات جامعه در خصوص خانواده باشند.
تواناییهای لازم :
دانشجوی مطالعات خانواده باید با فرهنگ غنی و ارزشمند اسلامی, پیوند عمیقی داشته باشد. همچنین لازم است که از دو ویژگی مهم خوب گوش دادن و خوب سخن گفتن بهرهمند باشد و بتواند با شخصیت متعادل خود بر دیگران تأثیر گذاشته و آنها را به درستی راهنمایی کند.
موقعیت شغلی در ایران :
فارغالتحصیلان این رشته میتوانند در مراکز مشاوره وزارت آموزش و پرورش ، سازمان بهزیستی و مراکز مشاوره خصوصی و دولتی فعالیت نمایند.