آشنایی با مهندسی مدیریت اجرایی
هدف و ماهیت:
مهندسی مدیریت اجرایی با هدف بسط و توسعه دانش دانشجویان در زمینه ی مهندسی به واسطه ارائه دوره های آموزشی مرتبط با اصول مختلف مهندسی (مکانیک،صنایع،برق،کامپیوتر،عمران) طراحی شده است. دانشجویان در مقطع کارشناسی این رشته، آموزش های مرتبط با پایه های مهندسی و موضوعات پیشرفته آن در تخصص های مختلف را فرا می گیرند.
مهندسی مدیریت اجرایی یک رشته ی میان رشته ای است.
رشته ی میان رشته ای چیست؟
رشته ی میان رشته ای به رشته ای اطلاق می گردد که خود از چندین رشته تشکیل شده باشد. رشته ی مهندسی مدیریت اجرایی نیز همان طور که در بالا اشاره شد؛ شامل رشته های مهندسی مکانیک، صنایع، برق، عمران و کامپیوتر است.
این رشته نزدیکی بسیاری به رشته ی مهندسی صنایع دارد و با توجه به توانایی های گسترده ای که فارغ التحصیلان این رشته دارند؛ می توانند از بازار کار گسترده ای بهرمند شوند.
آنچه که آینده ی این رشته را بسیار روشن کرده است؛ استفاده از مهندسین مدیریت اجرایی در راستای تعدیل نیرو و کاهش هزینه های اضافی است. به طور مثال ارگانی را در نظر بگیرید که برای مدیریت و برنامه ریزی سیستم کامپیوتری خود، به یک مهندس کامپیوتر نیاز دارد در این حال همین ارگان برای کنترل کیفیت و بهره وری خود به یک مهندس صنایع نیز نیاز مند است. این ارگان می تواند به جای این دو مهندس یک مهندس اجرایی را استخدام کند با این کار نیروی کمتری را به استخدام درآورده و در نتیجه هزینه ی کمتری را متحمل می شود.
بگذارید مثالی ساده تر را بیان کنیم این که شما برای باز کردن یک شیر آب از یک جعبه ی ابزار سنگین استفاده کنید راحت تر است یا آنکه از یک آچار فرانسه استفاده کنید؟! جواب روشن است و استفاده از یک آچار فرانسه کاری آسان و به صرفه تر است. شما تنها زمانی نیاز به جعبه ی ابزار پیدا می کنید که کار شما پیچیده تر از باز کردن یک شیر آب باشد و یک آچار فرانسه نتواند نیاز شما را برآورده کند.
جواب یک پرسش!
برای بسیاری از دانشجویان این رشته همواره این سئوال مطرح است که آیا رشته ی آنان همان (MBA(Master of Business Administration است که در مقطع کارشناسی ارشد تدریس می شود؟
جواب سئوال منفی است؛ چرا که رشته ی MBA یک رشته ی مدیریتی است و کدامین رشته ای مدیریتی است که از رشته هایی چون مهندسی مکانیک و صنایع و… مشتق شده باشد و در آن دروسی چون استاتیک و برنامه نویسی و مخابرات و… را تدریس کنند؟! درست است که Administration به معنای اجرا کردن می باشد اما هیچ دلیلی بر اینکه MBA همان مهندسی مدیریت اجرایی است نمی باشد و هم چنین فراموش نکنید که MBA درسی در مقطع کارشناسی ارشد است نه در مقطع کارشناسی. پس شما دانشجویان این رشته بهتر است بگوئید که مهندسی اجرایی می خوانید و اجازه دهید تا این رشته در ایران نیز تبدیل به رشته ای آشنا شود.
مهندسی مدیریت اجرایی در ایران
در سال ۱۳۸۶ دانشگاه پیام نور در اقدامی جسورانه برای اولین بار این رشته را در مراکز خود در مقطع کارشناسی قرارداد و در حال حاضر بیش از ۳۰۰۰ دانشجو در این رشته مشغول تحصیل هستند. رشته ی مهندسی مدیریت اجرایی یکی از نیازهای جوامع پیشرفته ی امروزی است و عدم حضور آن در میان رشته های دانشگاهی ایران، اشتباهی بزرگ بوده است و امیدواریم با توجه بیشتر مسئولین به این رشته ی حیاتی؛ کاستی های گذشته جبران شود و کشورمان ایران به کمک چنین رشته هایی بتواند گام های بزرگی در عرصه های اقتصادی بردارد.
ادامه تحصیل فارغ التحصیلان مهندسی مدیریت اجرایی
فارغ التحصیلان این رشته می توانند در اغلب رشته های مهندسی و به ویژه رشته ای که پودمان آنرا به عنوان اختیاری انتخاب کرده اند، به راحتی ادامه تحصیل دهند. آنها توانایی ادامه تحصیل در کلیه گرایشهای رشته های مهندسی صنایع، مهندسی مکانیک و مهندسی عمران را دارا می باشند.
توانایی های فارغ التحصیلان مهندسی مدیریت اجرایی
با توجه به مهارت های آموزشی ارائه شده به کارشناسان این رشته مهندسی، فارغ التحصیلان آن، توان فعالیت در ۴ یا ۵ رشته مهندسی را دارند و به جای پرداختن به مبانی عمیق علمی و بدنه دانش هر یک از این رشته ها، می توانند زمینه های کاربردی آنها را در عمل بکار گیرند. لذا این کارشناسان می توانند در واحدهای صنعتی کوچک و متوسط شهرستا نها و مناطق بومی خود فعال شوند. جذب این کارشناسان در واحدهای خدماتی و اداری به واسطه توانایی آنها در تخصصهای کامپیوتر، برق و صنایع نیز امکان پذیراست. راه اندازی شبکه های کوچک رایانه ای و مهندسی رایانه های شخصی در ادارات، سازمان ها و واحدهای صنعتی، کنترل کیفیت و بهره وری و کنترل پروژه در شرکت ها و واحدهای صنعتی ، متره و برآورد در پروژه های عمرانی، طراحی و تولید به کمک کامپیوتر در واحدهای تولیدی و صنعتی و تعمیرات ونگهداری تاسیسات در ادارات و واحدهای صنعتی از جمله توانمندی های کارشناسان مهندسی مدیریت اجرایی می باشد. همچنین کارشناسان این رشته مهندسی با توجه به پودمان انتخاب شده برای گذراندن دروس اختیاری، می توانند توانمندی ها و مهارت خود را در زمینه تخصصی مورد علاقه توسعه دهند.
پتانسیل های شغلی فارغ التحصیلان
در حال حاضر با توجه به نیاز مبرم به تخصصهای توانمند در بکارگیری علوم پایه مهندسی در واحدهای صنعتی کوچک و متوسط، اشتغال به کار این متخصصین با استقبال خوب واحدهای فوق همراه خواهد بود. پتانسیل های شغلی مهندسین رشته مورد بحث به دو گروه دسته بندی می شود:
الف – پیش از گذراندن پودمان تخصصی
۱- نظارت و اجرای پروژه های ساختمانی کوچک
٢- طراحی معماری ساختمان
٣- نظارت عالیه در پروژه های ساختمانی کوچک
۴- بهره بردار در پروژه های سد سازی
۵- بهره بردار در پروژه های نیروگاهی کوچک
۶ – طراحی، نظارت و اجرا تاسیسات ساختمان
٧- نظارت و اجرا سیستم های گرمایش- سرمایش و تهویه مطبوع
٨- نظارت و اجرا در کارگاه و کارخانه های ماشین سازی
٩- نظارت و اجرا در صنعت خودرو
١٠ – نظارت و اجرا در صنایع ساخت و تولید
۱۱- برنامه نویسی- مهندسی صنایع- CNC
١٢ – کارشناس کنترل پروژه
١٣ – مدیریت و کنترل بهره وری سیستم های اطلاعات مدیریت
١۴ – کارشناس MIS
١۵ – طراحی، نظارت و اجرا تاسیسات الکتریکی ساختمانی
١۶ – طراحی، نظارت و اجرا سیستم های برق رسانی
١٧ – بهره برداری و نگهداری ماشین های الکتریکی
١٨ – نگهداری مراکز داده ای
١٩ – تولید، نظارت و اجرای سیستمهای رایانه ای کوچک
٢٠ – تاسیس و مدیریت شرکت های رایانه ای با موضوع سخت افزار، شبکه و اینترنت
٢١ – ایجاد ابزارهای تولید محتوای الکترونیکی و دروس مجازی
٢٢ – طراحی شبکه های کوچک کامپیوتری
ب – پس از گذراندن پودمان تخصصی
– مهندسی عمران
١- مدیریت طراحی و سازه های کوچک
٢- مدیریت نظارت و مهندس ناظر در پروژه های عمرانی
٣- مدیریت پیمانکار، کادر فنی و اجرایی ساخت در پروژه های عمرانی
۴- مدیریت نظارت عالیه، کادر فنی نظارت عالیه در پروژه های عمرانی
– مهندسی مکانیک
۱- طراحی و مهندسی درصنایع خودروسازی قطعه سازی
٢- طراحی و مهندسی در کارخانه های ماشین سازی
٣- نظارت و اجرا سیستم های اتوماسیون صنعتی
– مهندسی صنایع
١- طرح ریزی واحد های صنعتی
٢- کارشناس حسابداری
٣- کارشناسی کنترل کیفیت
۴- کارشناس MIS تجزیه و تحلیل سیستم های اطلاعات مدیریت
۵- تعمیرات و نگهداری
۶- کارشناس کنترل تولید و موجودی
– مهندسی برق
١- نظارت بر سیستم های الکتریکی کارخانه ها ( قدرت و اتوماسیون)
٢- نظارت و اجرا تابلو های برق (قدرت و اتوماسیون)
٣- طراحی و ساخت ترانسفورماتور های کوچک
۴- کار در کارخانه های ترانسفورماتورهای بزرگ
۵- نظارت و اجرا مدارهای کنترلی و اندازه گیری الکتریکی
۶- بهره برداری از واحد های مخابراتی
– مهندسی کامپیوتر
١- طراحی و ساخت بانک های اطلاعاتی
٢- مدیریت پروژه های نرم افزاری در سطح کوچک و متوسط
٣- تولید سخت افزارهای اتوماسیون صنعتی
۴- تولید بردهای آزمایشگاهی
رشته مهندسی مدیریت اجرایی با هدف بسط و توسعه دانش دانشجویان در زمینه مهندسی بهواسطه ارائه دورههای آموزشی مرتبط با اصول مختلف مهندسی (مکانیک، عمران، برق، کامپیوتر و صنایع) طراحی شده است. دانشجویان در مقطع کارشناسی این رشته، آموزشهای مرتبط با پایههای مهندسی و موضوعات پیشرفته آن در تخصصهای مختلف را فرا میگیرند..
ویژگی اصلی تخصص مهندسی مدیریت اجرایی، ماهیت بین رشتهای آن است و در واقع یک رشته ی میان رشته ای است رشته های میا ن رشته ای به رشته هایی اطلاق می شود که خود از چندین رشته تشکیل شده باشد.
رشته ی مهندسی مدیریت اجرایی نیز همانطور که در بالا اشاره شد ؛شامل رشته های مکانیک ،صنایع ،برق ،عمران و کامپیوتر است و از آنجا که بر اساس ماده ۴۹ برنامه چهارم توسعه اقتصادی اجتماعی، بازنگری در رشتههای دانشگاهی بر مبنای نیازهای اجتماعی، بازار کار و تحولات علمی در راستای توسعه علوم میان رشتهای در ماموریتها و ساختار دانشگاهها و موسسات آموزش عالی بهصورت یک ضرورت مطرح شده است، دانشگاه پیام نور نیز بهعنوان یک نهاد علمی آموزشی، توجه خود را به این امر معطوف معطوف ساخته است .
در حال حاضر نیاز به تخصصهای توانمند در بکارگیری علوم پایه مهندسی در واحدهای صنعتی کوچک و متوسط، اشتغال به کار این متخصصین با استقبال خوب واحدهای فوق همراه خواهد بود. همچنین با توجه به امکان بهرهگیری از اساتید دیگر گروههای علمی آموزشی دانشگاه پیام نور، راهاندازی این رشته در این دانشگاه تسهیل شده است.
آنچه که آینده این رشته را بسیار روشن کرده است ؛استفاده از مهندسین مدیریت اجرایی در راستای تعدیل نیرو و کاهش هزینه های اضافی است.به طور مثال ارگانی را در نظر بگیرید که برای مدیریت و برنامه ریزی سیستم کامپیوتری خود ،به یک مهندس کامپیوتر نیاز دارد در این حال همین ارگان برای کنترل کیفیت و بهره وری خود ، به یک مهندس صنایع نیز نیازمند است . این ارگان می تواند به جای این دو مهندس یک مهندس اجرایی را استخدام کند با این کار نیروی کمتری را به استخدام در آورده و در نتیجه هزینه ی کمتری را متحمل می شود .
بگذارید مثالی ساده تر را بیان کنیم این که شما برای باز کردن یک شیر آب از یک جعبه ی ابزار سنگین استفاده کنید راحت تر است یا آنکه از یک آچار فرانسه استفاده کنید ؟!
جواب روشن است و استفاده از یک آچار فرانسه کاری آسان و به صرفه تر است . شما تنها زمانی نیاز به جعبه ی ابزار پیدا می کنید که کار شما پیچیده تر از باز کردن یک شیر آب باشد و یک آچار فرانسه نتواند نیاز شما را برآورده کند .
دروس اجباری و اختیاری رشته مهندسی مدیریت اجرایی
ردیف |
دروس اجباری |
۱ |
آزمایشگاه رایانههای کوچک |
۲ |
آزمایشگاه شبکه |
۳ |
آزمایشگاه فیزیک پایه ۱ |
۴ |
آزمایشگاه فیزیک پایه ۲ |
۵ |
استاتیک |
۶ |
اقتصاد مهندسی |
۷ |
آمار و احتمال مهندسی |
۸ |
برنامهسازی رایانه |
۹ |
بهینهسازی مصرف انرژی در ساختمان |
۱۰ |
تأسیسات زیربنایی و ساختمانی |
۱۱ |
ترمودینامیک و انتقال حرارت |
۱۲ |
راهبری رایانه |
۱۳ |
روشهای محاسبات عددی |
۱۴ |
ریاضی عمومی ۱ |
۱۵ |
ریاضی عمومی ۲ |
۱۶ |
زبان تخصصی |
۱۷ |
سیستمهای اطلاعات مدیریت |
۱۸ |
سیستمهای تهویه و تبرید |
۱۹ |
طراحی معماری و شهرسازی |
۲۰ |
|
۲۱ |
|
۲۲ |
فیزیک پایه ۱ |
۲۳ |
فیزیک پایه ۲ |
۲۴ |
کارآموزی مهندسی مدیریت اجرایی |
۲۵ |
کارگاه عمومی ۱ |
۲۶ |
کارگاه عمومی ۲ |
۲۷ |
|
۲۸ |
ماشینهای الکتریکی |
۲۹ |
مبانی مهندسی برق |
۳۰ |
متره و برآورد |
۳۱ |
محیطهای چند رسانهای |
۳۲ |
مدارهای الکتریکی |
۳۳ |
مدیریت کیفیت و بهرهوری |
۳۴ |
مدیریت مهندسی |
۳۵ |
مدیریت و کنترل پروژه |
۳۶ |
معادلات دیفرانسیل |
۳۷ |
مقاومت مصالح ۱ |
۳۸ |
|
۳۹ |
مهندسی اطلاعات |
۴۰ |
مهندسی اینترنت و شبکه |
۴۱ |
مهندسی رایانههای کوچک |
۴۲ |
نقشهکشی عمومی |
ردیف |
دروس اختیاری |
۱ |
ارزیابی کار و زمان |
۲ |
آزمایشگاه الکترونیک ۱ |
۳ |
آزمایشگاه سیستمهای عامل |
۴ |
آزمایشگاه ماشینهای الکتریکی |
۵ |
آزمایشگاه مدار منطقی |
۶ |
آزمایشگاه مدار و اندازهگیری |
۷ |
آزمایشگاه معماری کامپیوتر |
۸ |
اصول حسابداری |
۹ |
اندازهگیری الکتریکی |
۱۰ |
اندازهگیری الکتریکی |
۱۱ |
بررسی سیستمهای قدرت ۱ |
۱۲ |
برنامهریزی تعمیرات و نگهداری |
۱۳ |
برنامهریزی و کنترل تولید و موجودیهای ۱ |
۱۴ |
پروژه بارگذاری |
۱۵ |
تجزیه و تحلیل سیستمها |
۱۶ |
تجزیه و تحلیل و طراحی سیستمهای اطلاعاتی |
۱۷ |
تحقیق در عملیات ۱ |
۱۸ |
تحلیل سازه ۱ |
۱۹ |
تکنولوژی بتن و آزمایشگاه |
۲۰ |
|
۲۱ |
دینامیک و ارتعاشات |
۲۲ |
روشهای طراحی مهندسی |
۲۳ |
زبان ماشین و برنامه سازی سیستم |
۲۴ |
ساختمان دادهها |
۲۵ |
ساختمان گسسته |
۲۶ |
سیستمهای عامل |
۲۷ |
|
۲۸ |
سیستمهای کنترل خطی |
۲۹ |
طراحی اجرایی ۱ |
۳۰ |
طراحی اجرایی ۲ |
۳۱ |
|
۳۲ |
|
۳۳ |
طرحریزی واحدهای صنعتی |
۳۴ |
علم مواد |
۳۵ |
قوانین حاکم بر پروژهها |
۳۶ |
الکترونیک ۱ |
۳۷ |
الکترونیک صنعتی |
۳۸ |
الکترونیک عملی |
۳۹ |
کنترل کیفیت آماری |
۴۰ |
ماشینآلات ساخت |
۴۱ |
مبانی رباتیک |
۴۲ |
مخابرات ۱ |
۴۳ |
مدار منطقی |
۴۴ |
مدیریت کارگاه و منابع انسانی |
۴۵ |
مصالح ساختمانی و آزمایشگاه |
۴۶ |
معماری کامپیوتر |
۴۷ |
مکانیک خاک و پی وآز |
۴۸ |
مهندسی نرمافزار ۱ |